Ajacied Antony: van favela naar hoofdrol in de Johan Cruijff Arena

Antony’s 2-0 tegen FC Groningen, een heerlijk zwevend schot, is symbolisch voor de wedstrijd in de van enthousiasme overlopende Johan Cruijff Arena. Ajax voetbalt gewoon door als Lisandro Martinez de bal op pittige wijze ontfutselt aan Tomas Suslov, die blijft liggen. Scheidsrechter Van Boekel vindt het geen overtreding en Ajax denkt, al dat Groningse tijdrekken en op de grond liggen indachtig: we weten het nu wel.

Antony Matheus dos Santos (21), voetbalnaam Antony, dribbelt naar binnen en scoort met een diagonaal schot, van een meter of 25; een uitvloeisel van pure topvorm. Hij vertoont al wekenlang fijne dribbels, geeft assists, scoort en barst van zelfvertrouwen. ‘Ik heb altijd veel zelfvertrouwen gehad. Nu is het misschien nog iets meer. Ik wil daarvoor ook mijn teamgenoten bedanken. Zij laten mij vrij, om te spelen zoals ik graag wil voetballen.’ De rechterkant functioneert sowieso uitstekend, met Edson Alvarez als altijd werkende, tactisch geslepen middenvelder en de voortdurend mee oprukkende Noussair Mazraoui als rechtsachter. Zij maken de andere doelpunten. De linksbenige Antony gebruikt het typisch Braziliaanse woord crack voor vedette, als hij over Mazraoui praat.

Artistieke aannames, achter het standbeen langs. Bluf. Na afloop staat hij in de catacomben met de bokaal voor King of the match. Via een tolk spreekt hij met verslaggevers. Hij plukt even aan zijn huid, om aan te geven dat de volle Arena hem kippenvel gaf. Als trainer Ten Hag hem wisselt in de slotfase voor landgenoot en vriend David Neres, die hem hielp met acclimatiseren in Nederland, verlaat hij het veld aan de overkant, om zich in een soort ereronde te laten toejuichen. ‘Het was wel een stukje lopen, maar het is prachtig om zoveel liefde en steun te ontvangen.’

Favela

Hij is een opvallende verschijning. Geblondeerd haar. Tatoeages. Gespierde, geschoren benen. Hij praat over de favela in de miljoenenstad Sao Paulo waar hij opgroeide en soms getuige was van vuurgevechten in de drugsoorlog. Hij is uit de favela verdwenen en heeft zijn belangrijkste familieleden een beter onderkomen gegeven, maar de favela zal altijd in zijn hart blijven. Daar leerde hij voetballen, daar leerde hij vrienden kennen. Daar beleefde hij de armoede die de ambitie om te voetballen aanwakkerde. ‘Het leven heeft me gevormd tot wie ik nu ben. Ik heb daar veel positieve dingen geleerd, en ook veel negatiefs meegemaakt. Er was veel armoede. Daardoor heb ik extra waardering voor wat ik nu heb, en wat ik kan doen voor anderen. Niemand van mijn naaste familie woont nog in de favela. Het is heel bijzonder dat ik dat voor ze heb kunnen doen. Dat kostte veel energie. De favela staat vermeld op mijn schoenen.’

‘Mijn broer heeft precies dezelfde tatoeage op zijn arm’, geeft hij als uitleg bij een zin op zijn linkerarm, de tekst uit een liedje. ‘Het betekent: wie uit de favela komt, weet wat daar is gebeurd.’ Het is moeilijk om daar nog naartoe te gaan, ook uit tijdgebrek en omdat hij populair is nu en iedereen hem kent. Het nieuwe leven is ook mooi. ‘Mijn vrouw en kind zijn erg gelukkig in Nederland. Mijn andere familie volgt mijn ontwikkeling als voetballer nauwgezet vanuit Brazilië.’

International

Dinsdag is het tweede duel in de Champions League, thuis tegen Besiktas. Na volgend weekeinde volgt de uittocht van internationals. Vorige week is olympisch kampioen Antony voor het eerst opgeroepen voor de nationale ploeg. Het vervult hem van trots. ‘Ik hoorde het van trainer Ten Hag. Ik ben zo blij, het is ongeveer het mooiste dat je kunt bereiken in je loopbaan. Er zijn zoveel grote sterren geweest in de Braziliaanse ploeg, mijn doel is veel te leren van de huidige vedetten, in de hoop ooit zo goed te worden.’

Antony blonk uit tijdens de Olympische Spelen, gaf de beslissende voorzet in de finale tegen Spanje en nam dat niveau mee naar Amsterdam. ‘Ik sta elke dag met plezier op, om te trainen en mezelf te verbeteren. Van Richarlison (een andere aanvaller) kreeg ik meteen een bericht om me te feliciteren met mijn uitverkiezing. We hebben veel contact. Tijdens de Olympische Spelen zei hij al dat ik een selectie verdiende.’

David Neres haalde ook de Braziliaanse ploeg via Ajax, viel ver terug, mede door blessures, had deze zomer een transfer moeten maken maar de werkelijke interesse ontbrak. Zeker is derhalve niets, qua toekomst. ‘Ik wil voorlopig van elke dag in Nederland genieten, en van het spel bij Ajax.’