Talenten ook bij PSV vaak geboren in eerste halfjaar: 'Kwaliteit moet leidend zijn'

Onderzoeker Lucas Besters (28) promoveert volgende week vrijdag bij de universiteit van Tilburg op het onderwerp. De econoom maakte bij de Eindhovense jeugdopleiding het geboortemaand-effect duidelijk.

De belangrijkste bevinding van Besters is dat 75 procent van de instromende jeugdspelers van PSV in de onderzochte periode geboren is tussen 1 januari en 30 juni. Bij de uitstroom van talenten is sprake van een meer gelijkwaardige ontwikkeling, ontdekte hij. ,,Daar zie je dat clubs blijkbaar meer gegevens en meetmomenten hebben, zodat een meer gelijkwaardige verdeling op basis van de geboortemaanden ontstaat. De cijfers bij het aantrekken van talenten stroken natuurlijk niet met de wetten van Moeder natuur", zo geeft hij aan. Besters deed onderzoek naar de PSV-jeugd die vanaf geboortejaar 1988 instroomde en zijn navorsing strekt zich dus uit over een periode van ruim twintig jaar. ,,De scouting kan niet optimaal gefunctioneerd hebben, omdat er niet per definitie meer talent wordt geboren in januari dan in december."

Hoofd jeugdopleidingen Pascal Jansen van PSV onderschrijft dat in de oudere jeugdelftallen van PSV een oververtegenwoordiging bestaat van spelers die in de eerste zes maanden van een kalenderjaar ter wereld kwamen. De voormalig trainer van Jong PSV werkt al 25 jaar met talenten en is dus ervaringsdeskundige bij uitstek. Onlangs stond de website 'Tussen de linies' ook al stil bij het onderwerp. Het blijkt dat het geboortemaand-effect ook in de eredivisie zichtbaar is: 31 procent van alle spelers heeft een datum uit het eerste kwartaal in het paspoort staan. Jansen: ,,Het is een punt van aandacht voor alle clubs. Wij kijken er intern bij PSV ook naar en zien nu bijvoorbeeld bij Jong PSV, PSV onder 19, 17 en 16 dat spelers vaak tussen januari en juli geboren zijn. Bij andere clubs en nationale teams is vaak hetzelfde beeld te zien. We zijn ons ervan bewust en proberen er goed op te sturen richting onze scouts en bij onze Fundament-locaties, waar PSV-talenten langer in hun eigen omgeving blijven. Bij PSV onder 13 is het geboortemaand-effect al minder zichtbaar. Wetenschappelijk bewijs dat er meer talent in januari dan in december geboren wordt, is er uiteraard niet. Mede daarom spreken we dit thema ook goed met onze scouts door."

Spelers die in januari geboren zijn, hebben vaak een belangrijk fysiek voordeel ten opzichte van voetballers die in december van hetzelfde jaar geboren zijn. ,,Dat kan flinke verschillen geven en de kunst is om daar goed doorheen te kijken", beseft Jansen, die ook aangeeft dat kinderen soms in de zomer- of winterperiode harder groeien. ,,In fases waarin het lichaam door sport zwaar belast wordt, blijft de groei soms wat achter en dat wordt gecompenseerd in periodes waarin het rustiger is. De échte natuurtalenten zullen altijd opvallen, wanneer ze ook geboren zijn. Andere jongens die in december zijn geboren, zullen er soms enorm voor moeten knokken om op te vallen. Wij moeten dus goed kijken hoe ze er over zes of twaalf maanden voor kunnen staan."

Het klinkt allemaal heel logisch en toch blijkt dus dat 'vroege' kinderen een voordeel hebben. Jansen: ,,Voor PSV moet kwaliteit altijd leidend zijn. Bij amateurclubs zie je ook vaak dat de oudere talenten uit een jaar in de selectieteams zitten. Daarom willen wij met onze scouting nog beter tot clubs doordringen, om te kijken of er in andere elftallen geen verborgen talent zit."